Positief beloningsmanagement

Kinderen laten in verschillende situaties steeds ander gedrag zien. Ouders en leerkrachten kunnen daarin sturing geven met behulp van het uitdelen van “tikken”. Alleen bij goed gedrag deel je deze zgn. tikken uit. Kinderen (mensen) zoeken de aandacht van andere kinderen (mensen), sterker nog, zij hebben die aandacht nodig. Hierbij maakt het niet uit of die aandacht positief of negatief is. Deze tikken bestaan uit:

• herkenning
• het meeleven
• de aandacht die iemand aan een ander geeft.

In het algemeen houdt dit idee in dat mensen behoefte hebben aan herkenning en dat bij het gebrek aan positieve tikken, ze elk soort tik zoeken, zelfs als het een negatieve tik is. Kinderen die weinig positieve tikken krijgen, kunnen verslaafd raken aan het zoeken naar de verkeerde soort tikken. Deze ingewortelde behoefte aan aandacht houden we ook als we volwassen zijn.

Wat is erger: berispt worden of genegeerd worden?

Een dergelijke tik kan een krachtig werktuig worden in de opvoeding maar is ook heel goed inzetbaar in de klassensituatie. Het kan gebruikt worden om positief gedrag te belonen. Natuurlijk zul je soms ook straffen en consequenties moeten inzetten. Als je dit doet, wees dan wel bewust dat je juist het tegenovergestelde kunt veroorzaken van wat je werkelijk wilt bereiken. Als je het gebruik van positieve tikken goed toepast, zal je nauwelijks negatieve tikken hoeven uitdelen en krijg je veel meer van de kinderen dan alleen meegaandheid.

Voorbeeld

Complimenten geven aan een broertje, zusje of aan de buurman in de klas van iemand die zich misdraagt, heeft een goede uitwerking. Dit is vooral effectief omdat het niet alleen regels versterkt maar ook beloning geeft aan degene die het juiste doet. Tegelijkertijd wordt het risico kleiner van escalerende negatieve tikken aan een kind dat verslaafd is aan negatieve tikken. Stel je legt iets uit in de thuissituatie of in de klas en je ziet dat één kind gewoon met iets anders bezig is dan wat gevraagd werd. Geef even extra aandacht, door bijvoorbeeld oogcontact te zoeken of door naar hem toe te lopen, zodat hij door heeft dat jij het in de gaten hebt, begin dan complimenten te geven aan beide kinderen aan weerszijden van hem, omdat ze doen wat gevraagd werd. Eindig door het kind aan te kijken die niet het juiste deed, kijk hem kort aan, waarna je doorgaat met je bezigheden of met de les in de klas. (uit: lesgeven met NLP van Richard Churches & Roger Terry).

Uit recent onderzoek is gebleken dat sociaal-emotionele vaardigheden zoals

• Inlevend vermogen
• Zelfrespect
• Zorg voor anderen
• Betrouwbaarheid
• Uitgestelde behoeftebevrediging e.d.

niet alleen voor de persoonlijke ontwikkeling van kinderen nodig zijn, maar ook voor het (later) goed functioneren in de maatschappij, zodat kinderen opgroeien tot gezonde, weerbare en mentaal-stevige mensen.